Türkiye genelinde artan obezite oranına karşı harekete geçen Sağlık Bakanlığı, 81 ilde başlattığı sokak taramalarıyla fazla kilo riski taşıyan bireyleri tespit etmeye başladı. Mobil sağlık ekipleriyle yürütülen çalışma, halk sağlığını korumak adına proaktif bir müdahale niteliği taşıyor.
Obeziteye Karşı Sokakta Mücadele Başladı
Sağlık Bakanlığı, obeziteye karşı başlattığı “Sağlıklı Türkiye” eylem planı kapsamında ülke genelinde sokaklara indi. İlk etapta pilot olarak başlayan, ardından 81 ile yayılan bu uygulamada, mobil sağlık ekipleri vatandaşlara vücut ağırlığı, boy, bel çevresi ve beden kitle indeksi (BKİ) ölçümü yapıyor.
Özellikle şehir merkezlerinde, kalabalık caddelerde, meydanlarda ve kamu binalarının önünde kurulan mobil tarama noktaları, sağlıklı kilo farkındalığı yaratmayı hedefliyor.
Sahada Neler Yapılıyor?
Uygulama kapsamında vatandaşlara ücretsiz olarak şu ölçümler sunuluyor:
- Boy ve kilo ölçümü
- BKİ hesaplaması
- Bel çevresi ölçümü
- Obezite eğilimi sorgusu
- Yaşam tarzı anketi
Yüksek risk taşıyan bireyler ise doğrudan Aile Sağlığı Merkezleri ve beslenme danışmanlık birimlerine yönlendiriliyor. Ekipler ayrıca beslenme alışkanlıklarını iyileştirmeye yönelik broşürler ve bilgilendirme materyalleri de dağıtıyor.
Bakanlık: “Önleyici sağlık anlayışı sahaya indi”
Sağlık Bakanlığı yetkilileri, bu uygulamanın amacının yalnızca teşhis değil, aynı zamanda toplumsal farkındalık oluşturmak olduğunu vurguluyor. Açıklamada şu ifadelere yer verildi:
“Artık hastalık oluştuktan sonra değil, hastalık oluşmadan önce müdahale dönemi başladı. Fazla kilo yalnızca estetik değil, doğrudan diyabet, hipertansiyon, kalp hastalıkları gibi ölümcül risklerle ilişkilidir. Sahaya inerek topluma bu bilinci kazandırmak istiyoruz.”
Verilerle Desteklenen Müdahale
Türkiye’de yapılan son Ulusal Beslenme ve Sağlık Araştırması sonuçlarına göre:
- Her 3 yetişkinden 1’i fazla kilolu
- Kadınlarda obezite oranı %39
- Çocukluk çağında fazla kilo oranı %22
- Erkeklerde bel çevresi ortalaması 95 cm’yi aştı
Bu tablo, obezitenin artık bireysel değil, ulusal bir halk sağlığı sorunu haline geldiğini gösteriyor. Sağlık Bakanlığı bu uygulamayla, hem veri toplama hem de doğrudan müdahale sürecini eş zamanlı yürütüyor.
Mobil Noktalara İlgi Yoğun
İstanbul, Ankara, İzmir, Gaziantep ve Bursa gibi büyükşehirlerde başlayan uygulama, vatandaşlar tarafından ilgiyle karşılandı. Bazı noktalarda sağlık ekiplerinin önünde kuyruklar oluştuğu ve vatandaşların büyük oranda ilk kez bu tarz bir ölçüm yaptırdığı gözlemlendi.
Katılımcıların çoğu, bu uygulamanın devamlı hale getirilmesini ve sağlık verilerinin kişisel sağlık dosyalarına işlenmesini talep etti.
Uzmanlardan Uyarı: “Kilo kontrolü hayat kurtarır”
Endokrinoloji ve halk sağlığı uzmanlarına göre, fazla kilo sadece estetik ya da fiziksel yük değil, aynı zamanda metabolik bir tehdit. Tip 2 diyabet, karaciğer yağlanması, kalp krizi ve bazı kanser türleri fazla kiloyla doğrudan ilişkilendiriliyor.
Bu nedenle, bireylerin erken dönemde kilo eğilimini fark etmesi ve buna göre yaşam tarzı değişikliklerine yönelmesi hayati önem taşıyor. Uzmanlar özellikle hareketsiz yaşam tarzı, yüksek karbonhidrat tüketimi ve düzensiz uyku alışkanlıklarının viseral yağlanmayı tetiklediğini belirtiyor.
Uygulama Yaygınlaştırılacak
Sağlık Bakanlığı, olumlu geri dönüşlerin ardından bu uygulamayı daha da genişletmeyi planlıyor. Haziran ayı itibariyle ilçe düzeyine inilecek, ayrıca üniversite kampüsleri ve organize sanayi bölgeleri gibi yoğunluk noktalarına da mobil ekipler gönderilecek. Ayrıca e-Nabız sistemi ile bireylerin bu ölçümleri dijital ortamda da takip edebilmesi sağlanacak.
İstersen bu içerik için obezite risk haritası, şehir bazlı kilo ortalaması verileri ya da mobil tarama noktalarının lokasyon bilgileriyle desteklenmiş ek içerikler de sunabilirim.
